دریاچه نمک فرصتی ارزنده یا تهدیدی بزرگ برای 3 استان

به گزارش قم نیوز هر شهر و هر منطقه‌ای دارای جاذبه‌های طبیعی متفاوتی‌ است که هرکدام به نحوی به شهروندان و مسئولان آن محیط سود می‌رسانند؛ جنگل‌ها در سلامت آب و هوای آن منطقه سهم بزرگی دارند، دریا از نظر مواد غذایی و تجارت اهمیت دارد و جدا از این ارزش‌های متفاوت، تمام جاذبه‌های طبیعی برای شهروندان و مسئولان دارای ظرفیت‌های اقتصادی گردشگری فراوان هستند که ساده‌ترین این ظرفیت‌ها جذب گردشگر و درآمد است؛ حال آنکه مسوولان با استفاده از هوش و توانایی‌ها بتوانند ظرفیت‌های اقتصادی دیگری از جاذبه‌های طبیعی شهرشان پیدا و استفاده کنند و از این راه نفعی به شهروندان برسانند نیز مسئله‌ای است که همه در خصوص منابع طبیعی شهرهایشان درگیر آن هستند.

شهر مقدس قم، به دلیل وجود حرم مطهر حضرت معصومه(س) و مسجد مقدس جمکران یکی از شهرهای مهم مذهبی و گردشگری ایران است که سالانه میزبان بیش از ۲۰ میلیون زائر و گردشگر است. شاید برای کسانی که چندان با شهر قم آشنایی ندارند، این شهر فقط دارای اماکن مذهبی متعدد باشد اما باید گفت که جاذبه‌های طبیعی متفاوتی نیز در دل این شهر قرار دارند از جمله کوه‌ها، گنبد نمکی، دریاچه نمک و... .

همین دریاچه نمک قم یکی از جاذبه‌های طبیعی این استان است که دارای ظرفیت‌های فراوانی است. این دریاچه که با وسعت بیش از ۲۰۰ هزار هکتار، بزرگترین دریاچه فصلی و فراشور کشور است، در ناحیه شرقی شهر قم و در حدفاصل سه استان قم، سمنان و اصفهان، در کویر مرکزی ایران قرارگرفته و یک‌ سوم آن در محدوده جغرافیایی قم است.

دریاچه نمک با طول ۹۰ و پهنای ۳۰ کیلومتر از مهمترین و بزرگترین ظرفیت معدنی کشور است و دارای املاح معدنی از قبیل سدیم کلرید، سدیم سولفات، منیزیم کلرید و منیزیم سولفات است و ساختار زمین‌شناختی کم‌نظیری دارد که شامل حاشیه باتلاقی و پوسته نمکی است. دریاچه نمک دارای ظرفیت‌های مهم اقتصادی است که اگر بتوان از تمام این ظرفیت‌ها بهره‌مند شد منفعت بسیاری تصیب شهروندان و مسئولان قمی و حتی تمام کشور می‌شود.

هیچ یک از مطالعات دریاچه نمک به ثمر ننشسته است!

مهرداد غضنفری، معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار قم در گفت وگو با خبرنگار فارس، با اشاره به طرح جامع و یکپارچه بهره برداری از ظرفیت های دریاچه نمک بیان کرد: نزدیک به دو دهه است که مطالعات مختلفی درباره ظرفیت های دریاچه نمک قم انجام شده، اما متأسفانه این مطالعات تاکنون به ثمر ننشسته است.

وی افزود: مدتی است که با دستور استاندار قم این طرح در دستور کار قرار گرفته تا بتوان فارغ از این که بحث ایده آل و پایدار درباره دریاچه نمک قم چیست، با طرحی کوتاه مدت از آن نتیجه گرفت.

معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری قم همچنین اظهار کرد: البته گروه مشاور در این زمینه، طرح یکپارچه و جامعی تهیه کرده و به نوعی رژیم حقوقی این دریاچه را مورد بررسی و دقت نظر قرار داده که جای تقدیر و تشکر دارد، اما با این حال از این گروه خواسته ایم تا در اسرع وقت برنامه پیشنهادی کوتاه مدت خود را نیز با رویکرد سرمایه گذاری در این پروژه ارائه دهند.

غضنفری ادامه داد: به هر حال دریاچه نمک در حد فاصل سه استان قم، اصفهان و سمنان قرار دارد و می توان ضمن بررسی و مطالعه یک طرح بین استانی، رویکرد کوتاه مدت استان قم را نیز در این پروژه لحاظ کرد تا کار بهتر پیش برود.

25 درصد جمعیت کشور تحت تاثیر مسائل زیست محیطی دریاچه نمک

سید رضا موسوی‌مشکینی، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قم هم در گفت وگو با خبرنگار فارس، دریاچه نمک را یکی از دغدغه های محیط زیست خواند و تأکید کرد: تردیدی نیست که اگر این دریاچه آسیب ببیند، همه هم استانی های عزیز و بلکه همه هموطنان آسیب خواهند دید.

وی همچنین اضافه کرد: درخواست ما این است که در همه طرح های سرمایه گذاری مربوط به این پروژه، مسائل زیست محیطی به شکل ویژه و از سوی همه دستگاه های استان مورد توجه باشد، چراکه مسائل زیست محیطی آن می تواند حداقل ۲۵ درصد از جمعیت کشور را تحت تأثیر قرار دهد.

محمود سیجانی، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم نیز در این باره و با اشاره به این که بهره برداری از ظرفیت دریاچه نمک قم، طرحی در حوزه اقتصاد مقاومتی است تصریح کرد: چشم انداز این طرح می تواند تمرکز بر تعامل و هم افزایی سه حوزه صنایع معدنی، کشاورزی و همچنین گردشکری باشد تا همه سرمایه گذاری های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت نیز بر این اساس برنامه ریزی و اجرایی شود.

وی ادامه داد: بهره برداری از ظرفیت های این دریاچه برای قم، فعلا نیازی به طرح منطقه ای و تعامل با استان های همجوار ندارد و می توان با ساده‌سازی آن، به روند اجرایی اش کمک کرد تا کار به سمت پیچیده شدن نرود.

دریاچه نمک در مسیر چالش روزهای گرم و خشک

علی موسوی، مشاور طرح جامع مطالعات یکپارچه بهره‌برداری از دریاچه نمک بیان کرد: با تحقیق و مطالعه در طول 4 ماه میتوانیم بگوییم از مسائلی که به آن باید متذکر شویم تاب‌آوری این دریاچه است که هرروز به مشکلات آن اضافه خواهد شد روزهای یخبندان این دریاچه در حال کم شدن است به سمت گرم و خشک رفته و باید از این چالش آن را نجات داد.

وی اضافه کرد: با توجه به کم شدن منابع آبی این دریاچه، در بخش کشاورزی طرحی مبنی بر کشت‌های کم آبخواه مانند تولید چوب اکالیپتوس و دیگر کشت‌های کم‌آب ارائه‌ شده‌است.

وی اظهار کرد: علاوه بر این طرح، طرح‌هایی در زمینه ساخت شهرک تولید ماهیان خاویاری و استخرهای پرورش آرتمیا و پرورش و اصلاح شتر باهدف تولید شیر خشک شتر نیز مطالعه شده ‌است.

موسوی با بیان اینکه مطالعه‌ای در خصوص انرژی خورشیدی با ظرفیت ۵۰ مگاوات صورت گرفته است گفت: طرح پهنه‌بندی را برای دریاچه نمک در نظر داریم اما این طرح و مطالعات تنها با اجرای یکپارچه دریاچه و با مشارکت چند استان که در این دریاچه سهیم هستند امکان‌پذیر است.

ارزش مواد معدنی دریاچه نمک بالای 20 میلیارد دلار است

جدا از ظرفیت های عنوان شده دریاچه نمک یک ظرفیت بالقوه صنعتی و معدنی است که می توان از آن بهره گرفت. طبق اعلام رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم مهمترین معدن این استان، دریاچه نمک بوده که دارای عناصر فلزی با ارزشی است و ارزش دلاری و ریالی بسیاری نیز دارد همانگونه که سال گذشته برآورد شد که ۲۰ میلیارد دلار ارزش این معدن بوده است.

این دریاچه بیش از ۲۷ ماده معدنی دارد و علاوه بر نمک دارای عناصر استراتژیک از جمله منیزیم، کلات، لیتیوم، انواع سولفات و غیره است و از آن به عنوان یک پالایشگاه نمک نام برده می‌شود. در حالی این ظرفیت عظیم در این دریاچه وجود دارد که منیزیم و پتاسیم موجود در کشور وارداتی بوده و حجم بالایی از دریاچه نیز شامل این دو ماده معدنیست و تنها استفاده فعلی از دریاچه نمک، استخراج محدود نمک از آن است.

استفاده از ظرفیت گردشگری یا معدنی؛ مساله این است!

در کنار این مسائل نباید از ظرفیت گردشگری دریاچه هم غافل شد؛ دریاچه نمک اگرچه یک پالایشگاه صنعتی و معدنی بلااستفاده در قلب کشور محسوب می شود، می تواند یک ابرظرفیت گردشگری در این منطقه باشد.

خردادماه امسال در پدیده ای نادر و چشمگیر، آب دریاچه نمک سرخ رنگ شد که جلوه و زیبایی خاصی را پدیدار ساخت و با وجود نبود امکانات گردشگری و راه دسترسی مطلوب، گردشگران زیادی را به خود جلب کرد.

دریاچه نمک به دلیل اینکه آب شوری دارد هر چند سال یک بار دچار افزایش نوعی جلبک می‌شود که خردادماه امسال با افزایش دما در این منطقه این پدیده ایجاد و موجب سرخ شدن آن شد که این پدیده یکی از زیباترین رویدادها در جهان محسوب می‌شود.

البته به نظر می رسد ظرفیت های گردشگری دریاچه نمک قم که به گفته کارشناسان یکی از منحصربه فردترین ظرفیت های گردشگری مغفول مانده کشور است، به حاشیه رفته و میل متولیان امر بیشتر از اینکه گردشگر راهی این منطقه شود، تبدیل آن به منطقه ای صنعتی و معدنی است.

در هرحال بالاخره اندیشه‌ای می‌شود و راهی مفید و با هزینه‌های مناسب برای استفاده بهینه از ظرفیت‌های اقتصادی این دریاچه پیدا می‌شود اما چیزی که مهم است هوشیاری در هنگام بهره‌مندی از ظرفیت‌هاست، مبادا جسم و جان دریاچه نمک در راه هدیه کردن توانایی‌هایش به ملت آسیب ببیند و شرمنده‌اش شویم.

اگر مشکل زیست محیطی، هرقدر هم کوچک به دست انسان‌ها در هنگام استفاده از ظرفیت‌ها برای این دریاچه بیفتد آن وقت نه‌تنها تمام آن ظرفیت‌ها از دست می‌رود و دیگر دریاچه نمک یک جاذبه زیبای طبیعی نیست بلکه معصیت بزرگی به پای تمام آنان که باید هوشیار می‌بودند و نبودند نوشته می‌شود.

انتهای پیام/ 137