قم نيوز
: قم نگار: گاهی به نظر می‌رسد مذهب بهانه ای برای بروز برخی رفتارهای نامتعارف و یا آرایش‌های زننده با نام گریم!! شده است چه آن‌که حواشی پررنگ‌تر از متن و محتوای مفید آن به چشم می‌خورد.
دوشنبه ۱۸ آبان ۱۳۹۴ ساعت ۰۸:۰۰
کد مطلب : 34052
منبع : فرهنگ نیوز
نمایش های مذهبی که رنگ و بوی مذهبی ندارند/ ترویج دین با آرایش و رنگ و لعاب
به‌عنوان نمونه نمایش آیینی «غبار» کاری از محمدرضا مداحیان از آن جمله است که توانست مخاطبان مذهبی را به خوبی اقناع کند و با خود همراه سازد.
پدر شهید احمدی روشن در ایام نوروز در حرم حضرت معصومه می‌گفت: «من با دیدن نمایش «غبار» آن چنان متحول شدم که گریه امانم را بریده بود به نظرم این تئاتر مذهبی و عالی از چندین منبر و سخنرانی موثرتر است که نباید از آن غافل شد.» البته سخنان پدر شهید احمدی روشن در مقیاس بزرگتر مورد تایید مقام معظم رهبری هم هست چنانچه عرفان خداپرست تهیه کننده تئاتر «غبار» نیز گفته بود همین نگاه ویژه مقام معظم رهبری به تئاتر برای انتقال مفاهیم باعث شد تا این‌که نمایش آیینی «غبار» شکل بگیرد و در عرصه هنرهای نمایشی یک گروه منسجم و فعال با چنین محتوا و مضمون اعتقادی ایجاد شود و یا تئاتر «غزل کفر» با نویسندگی و کارگردانی امیر دژاکام و بازی اردلان شجاع کاوه هم که در زمینه کربلا ساخته شده بود از جمله تئاترهای مذهبی خوبی بود که متن و اجرا همگونی و گیرایی زیادی داشتند؛چنانچه تصویربرداری روی صحنه آن که در ظهر عاشورای چند سال پیش از تلویزیون پخش شد با استقبال عمومی مواجه گشت. مسافرآستانه هم نمایش «غزل کفر» را یک تعزیه مدرن و صحنه‌ای و الهام گرفته شده از تعزیه دانسته بود. تئاتر«بانوی بی‌نشان» به کارگردانی کورورش زارعی هم نمایشی دینی درباره حضرت زهرا بود. نمایشی که علاوه بر احیای فرهنگ ایثار و شهادت، تبیین زندگی حضرت زهرا را در اولویت قرار داده بود. داستان مادر شهید مفقودالاثری بوده که همراه فرزندش برای تشرف به حج تمتع نام‌نویسی کرده بود. این نمایش مذهبی هم از جمله نمایش‌های دینی موفقی بود که به خوبی توانست مفهوم را به مخاطبان خود برساند.
نمایش "غبار"
ظرفیتی عظیم که تلویزیون جایش را نمی گیرددر واقع باید گفت یکی از ویژگی‌های تئاتر انتقال حس زنده به مخاطب و تماشاگر است چیزی که باعث شده حتی بازیگران پیشکسوت سینما و تلویزیون مثل جهانگیر الماسی هم معتقد باشند «نباید تئاتر را در قاب کوچک تلویزیون به تصویر کشید و محدود کرد، زیرا این حس زنده و پویا بودن از تئاتر گرفته می‌شود.» و شاید همین تاثیرگذاری تئاتر را بیشتر می‌کند اما در کنار این ظرفیت عظیم و موثر، فعالیت‌هایی که در زمینه تئاتر به خصوص با موضوع و محتوای مذهبی انجام می‌شود باید ساماندهی و چارچوب‌بندی اصولی داشته باشد به این خاطر که گاهی برخی از تئاترها آن هم با محتوای مذهبی و اعتقادی به صورت ملموس و مشخص هنجارها و ارزش‌های اسلامی را زیر سوال می‌برند و این مسئله در حوزه فرهنگی بسیار هشدار دهنده است؛ چراکه به دلیل نام و موضوع تئاتری که مذهبی است بیشتر مخاطبان علاقه‌مند به موضوعات اسلامی و یا کنجکاو به روایات نمایشی به سالن برای دیدن می‌روند اما وقتی هنجارشکنی‌های آشکار بازیگران برمحتوا و موضوع نمایش قالب می‌شود مطمئنا اثر بدی در ذهن مخاطب به جا خواهد گذاشت و شاید همین امر موجب ریزش مخاطب مذهبی و عدم اعتماد او به تئاتر ارزشی و دینی هم بشود.
ترویج دین با رنگ و لعاب و آرایش زننده
گاهی به نظر می‌رسد مذهب بهانه ای برای بروز برخی رفتارهای نامتعارف و یا آرایش‌های زننده با نام گریم!! شده است چه آن‌که حواشی پررنگ‌تر از متن و محتوای مفید آن به چشم می‌خورد و این اصلا خوب نیست. به عنوان نمونه تئاتر«بهشت روی اقیانوس» به کارگردانی محمد جواد طاهری که به مناسبت ایام فاطمیه درباره شخصیت حضرت زهرا ساخته و اجرا شده بود به قدری از لحاظ ظاهری و محتوایی ضعیف و دور از شان آن حضرت بود که با اعتراض شدید حاضرین در سالن مواجه شد؛ به صورتی که ۲۰دقیقه از زمان اجرای نمایش نگذشته بود یکی از تماشاگران از جای خود برخاسته و فریاد زد: این است حضرت زهرا؟ این است نشان دادن عصمت کبری؟ و فردی دیگر معترضانه گفت: آیا کسی نیست به این تئاترها نظارت کند؟
نمایش “بهشت روی اقیانوس”
جالب اینجاست که این تئاترها از سوی برخی رسانه‌ها به نام تبلیغ دین معرفی می‌شوند درحالی‌که هیچ‌گونه تذکری به نقاط ضعف آن ها داده نمی‌شود. حتی برخی تصاویر منتشرشده از آن ها نشان از مسیر انحرافی است که این آثار نمایشی درحال طی کردن آن هستند. یادمان باشد هرچند تئاتر، فضایی مناسب برای انتقال بسیاری از مفاهیم به خصوص در حوزه دین و معارف است که می‌تواند در این زمانه کمی مطالعه آموزنده و عبرت‌انگیز باشد، اما این دلیل نمی‌شود نمایشی با نام مذهبی و ارزشی به هر شکل ارائه گردد.
نمایش هایی که حاشیه اش بر متن غلبه دارد
متأسفانه تئاتر «حلقه» از جمله همین نمایش‌های مذهبی است. چند روز پیش وقتی تصاویر این تئاتر دینی را در سایت‌های خبری پخش شد ذهن به این سمت می رفت که این نوع بازی و حرکات مربوط به یک تئاتر با مضمون دینی و اعتقادی است یا مانند سایر نمایش‌های عاریتی برگرفته از داستان‌های خارجی!! تئاتر «حلقه» از آن دست نمایش‌های مذهبی است که به قول برخی مدرن‌ترین تئاتر در حوزه مذهب محسوب می‌شود. هرچند موضوع ارزشی و اعتقادی آن برای مخاطب تقریبا آشنا است متاسفانه رفتارها و حجاب‌های ناجور باعث شده اثر محتوایی «حلقه» کم رنگ‌تر شود و به نوعی حواشی بر متن نمایش قالب گردد.
نمایش “حلقه”
دین محوری با رنگ و لعاب غیر دینی
در نگاه کلی وقتی قرار است نمایشی با ویترین دین و مسایل اعتقادی اجرا شود می‌بایست به غیراز متن و محتوا، ظواهر امر هم نشان از موضوع بدهد. این‌که بازیگران به نام گریم آرایش‌های زننده‌ای دارند و به نام بازی رفتارهای غیر قابل قبول توجیه، منطقی برای اجرا نیست. باید مراقب باشیم تا تئاتر مذهبی خواسته و ناخواسته باعث استفاده ابزاری از دین نشود و فرصتی برای نفوذ فرهنگی دشمن ایجاد نکند چراکه گاهی رفتارها، گفتارها و پوشش‌های بازیگران در نمایش آن‌هم با محتوای اعتقادی ممکن است مسیر را به انحراف بکشاند و بدتر موجب تحریف محتوا و متن دینی مورد نظر شود. مقام معظم رهبری که همیشه نسبت به همه امور نگاهی دقیق و تیزبینانه‌ای دارند در دیداری که با اعضای ستاد کنگره شهدای استان چهارمحال و بختیاری داشتند فرمودند: «سست کردن اعتقادات دینی و سیاسی و تلاش برای جذب جوانان فعال و اثرگذار درسطوح مختلف از جمله برنامه‌های لشکر سیاسی و فرهنگی دشمن است.»
برهمین اساس تئاتر هم که یکی از پایه‌های اصلی فرهنگی محسوب می‌شود؛ به‌ویژه نمایشی که با موضوع مذهب و دین روی صحنه می‌رود به نسبت حساسیت و دقت بیشتری نیاز دارد تا مبادا عمداً یا سهواً باعث تاثیر منفی برعقاید دینی و مذهبی مخاطبان به‌خصوص جوانان کم سن و سال تماشاگر باشد. بازیگران درعین توانایی اجرا می‌بایست پوشش و رفتارهای درست و متعارف داشته باشند تا بتوانند مفهوم مورد نظر را برسانند.
البته وقتی به نوع آرایش، پوشش و رفتارهای بازیگران در این نوع نمایش‌ها انتقاد می‌شود معترضانه می‌گویند هنر نمایش به این حرکات نیاز دارد و یا این فقط گریم است با آرایش فرق دارد!!! درحالی‌که خارج از این بهانه‌ها می‌توان متعادل‌تر ایفای نقش داشت و مفهوم را به مخاطب رساند. به‌عنوان مثال امسال در ایام نوروز و محرم در حرم حضرت معصومه نمایش‌هایی اجرا شد که با استقبال خوبی از سوی مردم و مسئولان روبرو گردید؛ تئاترهایی که هنجارشکنی نداشتند و به خوبی هم اجرا شدند این امر نشان دهنده قدرت تئاتر است که می‌تواند در چنین مکان‌های متبرک و مقدسی هم به خوبی نقش ایفا کند و اثرگذاری داشته باشد. لذا این برمی گردد به نیت کارگردانان که دراین عرصه به دنبال چیست؟! و چرا مضامین دینی و ارزشی را این‌گونه به نمایش می‌گذارند؟!
انتهای پیام/۱۳۷
آخرین عناوین
