قم نيوز
: قم نگار: شهر قم که در طول روزهای سال، اغلب با پدیده ریزگردها مواجه است اکنون نیز زیر موجی از آلودگی هوا قرار گرفته است که زندگی برای شهروندان در این شهر را سخت کرده است.
يکشنبه ۶ دی ۱۳۹۴ ساعت ۱۱:۱۹
کد مطلب : 35663
منبع : خبرگزاری فارس
چرا هوای شهر ما آلوده است؟!/از تمرکز جمعیتی تا فرهنگی که آلودگی می‌سازد
شهر قم نیز که در طول روزهای سال، اغلب با پدیده ریزگردها مواجه است اکنون نیز زیر موجی از آلودگی هوا قرار گرفته است که زندگی برای شهروندان در این شهر را سخت کرده است. در این میان اما آنچه از همه مهمتر به نظر می‌آید مسئله تحلیل چرایی وقوع این فاجعه زیست محیطی در کلانشهرها و دستیابی به راهکارهایی است که بر اساس آن بتوان آلودگی هوا در قم و دیگر کلانشهرهای کشور را برای همیشه تا حدود متناسبی کنترل کرد.
تمرکز در کلانشهرها سیاستی که آلودگی زاست
از منظر علمی هر اقلیم یا فضای زیست بوم تا حدی از فشار جمعیتی را می‌تواند پذیرا باشد و با مکانیسم‌های طبیعی آلودگی‌های ایجاد شده را از بین ببرد. متاسفانه طی چند دهه گذشته رشد شهرنشینی و خالی شدن روستاها روند بسیار سریعی به خود گرفته است به نوعی اکنون بیش از ۷۰ درصد از جمعیت کشور شهرنشین هستند. اما این جمعیت نیز به طور متناسب در میان شهرها پراکنده نیست بلکه غالبا مهاجرت از شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ نیز در جریان است. برای مثال کلان شهر تهران بیش از ۱۰ درصد از جمعیت کل کشور را در خود جای داده است در حالی که حتی یک درصد از قلمرو جغرافیایی ایران را نیز در اختیار ندارد. راهکار نخست برای حل پایه‌ای مسئله آلودگی هوا توقف مهاجرت روستا به شهر و شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ و در گام دوم معکوس سازی این روند مهاجرت است که این مسئله می‌تواند با دستور کار قرار دادن عدالت در توزیع فرصت‌های اقتصادی و رفاهی محقق شود.
فرهنگی که آلودگی می‌آورد
برخی از ایده آلیست‌ها معتقدند واقعیت چیزی جز انتزاع بشری نیست. هر واقعیتی برآمده از ذهن انسان است و اگر در ذهن تغییری صورت پذیرد آنگاه جهان انسانی نیز متغیر خواهد شد. پرواضح است که تقریبا تمام آلودگی زیست محیطی در جهان مربوط به فعالیت‌های انسانی است که اگر خودکنترلی صورت پذیرد می‌توان تا حدود زیادی از ازدیاد آلودگی جلوگیری کرد.
رضا دلاوری کارشناس برنامه ریزی شهری در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در قم با اشاره به اینکه سهم وسایل موتوری در تولید آلودگی هوای کلانشهرها بیش از دیگر بخش‌هاست، گفت: اگر قرار است آلودگی هوا کاهش یابد در گام اول باید خودروهای تولیدی استانداردهای محیط زیستی را لحاظ کنند و در گام دوم استفاده از خودروهای شخصی به حداقل ممکن برسد.
وی با اشاره به اینکه امروز مرکز بسیاری از شهرهای اروپایی سنگ فرش شده است و اساسا جایی برای حضور خودرو وجود ندارد گفت: متاسفانه فرهنگ استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی و یا وسایلی مانند دوچرخه در ایران نهادینه نشده است که بخشی از آن به دلیل کم کاری‌های فرهنگی و بخش دیگری به دلیل محدودیت‌های کشور در توسعه حمل و نقل عمومی است.
این کارشناس مسایل شهری با تاکید بر اینکه بر اساس استانداردهای جهانی فاصله هر شهروند باید از منزل تا نزدیک‌ترین ایستگاه مترو، اتوبوس‌های تندرو، مونوریل و.... باید تنها چند دقیقه باشد، گفت: اما این مسئله در کلانشهری مانند قم اصلا وضعیت خوبی ندارد و حتی در تهران نیز بخش عمده‌ای از شهر هنوز از پوشش مترو برخوردار نشده است.
دلاوری با اذعان به اینکه این آلودگی هوا تاثیر مستقیمی بر روی سلامت شهروندان دارد افزود: اگر به سلامت خود و دیگران اهمیت می‌دهیم چاره‌ای نداریم که استفاده از وسایل نقلیه شخصی را به حداقل برسانیم.
قم و کانون‌های تولید آلودگی هوا
شهر قم به دلایل متعددی با چالش آلودگی هوا در طول سال مواجه است. در چندسال اخیر استفاده بیش از حد از منابع زیرزمینی آب و همچنین کاهش نزولات آسمانی منجر به خشک شدن تالاب‌ها و آبگیرهای استان شده است و همین مسئله هوای قم را در طول سال همراه با گرد و غبار می‌کند. از سوی دیگر استان قم به دلیل دارا بودن شهرک‌های صنعتی ظرفیت آلایندگی هوایی بالایی را دارد و متاسفانه نظارت چندانی نیز بر کارخانه‌های فعال در این شهرک‌ها نمی‌شود.
ضمن اینکه باید توجه داشته باشیم استان قم عملا به شاهراه حیاتی کریدور شمال به جنوب و بالعکس تبدیل شده است و روزانه هزاران دستگاه خودرو در محورهای مواصلاتی این استان تردد می‌کنند. ضمن آنکه در سطح شهر نیز حضور زائران با خودروهای شخصی ترافیک و آلودگی هوا را تشدید می‌کند.
در همین خصوص علی احمدی رئیس اداره حقوق حفاظ محیط زیست استان قم از تعطیلی دو واحد بزرگ ذوب سرب به دلیل آلایندگی زیست محیطی خبر داده است و تاکید کرده است این واحدها به دلیل عدم رعایت استانداردهای لازم محیط زیستی مجبور به تعطیل کردن فعالیت خود شده‌اند.
وی با اشاره به اینکه تذکرات لازم نیز به دیگر صنایعی که در مرز آلایندگی قرار دارند داده شده است گفت: این سازمان از تمام ظرفیت‌های خود برای کاهش آلودگی هوا در استان قم بهره خواهد برد.
احمدی با اشاره به اینکه این دو واحد بزرگ تولید سرب در جاده اراک و اتوبان تهران با دستور مقام قضایی تعطیل شده‌اند، گفت: امیدواریم صنایع بزرگ در استان با در دستور کار قرار دادن شاخصه‌های توسعه پایدار، به سمت بهبود شرایط زیست محیطی گام بردارند.
اما سید رحمان دانیالی مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قم معتقد است برای کاهش آلودگی هوا در استان قم باید به سمت جایگزینی صنعت اکوتوریسم با صنایع آلاینده حرکت کرد.
وی با اشاره به اینکه قم دارای جاذبه‌ها و ظرفیت‌های گردشگری متعددی است، افزود: متاسفانه این ظرفیت‌ها تاکنون به طور بایسته و شایسته مورد استفاده قرار نگرفته است در حالی که از نظر محیط زیستی صنعت گردشگری یکی از صنایع پاک به حساب می‌آید.
مدیرکل حافظت محیط زیست استان قم با تاکید بر اینکه امروز مردم قم باید به عنوان یک رسانه گویا جاذبه‌های گردشگری استان قم را به دیگر هموطنان منتقل کنند یادآور شد: قم این ظرفیت را دارد که به عنوان یکی از قطب‌های اصلی صنعت سالم گردشگری در ایران تبدیل شود.
دانیالی همچنین به اقدامات فوری برای کاهش آلودگی هوا در شهر قم اشاره کرد و کاهش تردد وسایل نقلیه شخصی و دولتی را یک ضرورت غیرقابل انکار در این زمینه دانست.
آلودگی هوا امروز واقعیتی پیش روی ماست. طبق تحقیقات اغلب بیماری‌های مزمن و سرطان‌ها بر اثر ورود مواد سمی حاصل از آلودگی هوا به داخل خون انسان پدید می‌آیند. شاید استفاده از حمل و نقل عمومی در شرایط فعلی برای ما شهروندان، با سهولت همراه نباشد اما برای حفظ سلامتی خود، خانواده و دوستانمان چاره‌ای جز تحمل برخی سختی‌ها نداریم. هرچند مسئولان وظیفه دارند در مسیر توسعه و گسترش حمل و نقل عمومی تلاش بیشتری کنند اما باید پذیرفت که با توجه به وضعیت کنونی اقتصاد و مسئله تحریم‌ها امکان رشد خیره کننده در توسعه حمل و نقل عمومی حداقل در آینده نزدیک وجود ندارد.
انتهای پیام/۱۳۷
آخرین عناوین
