نخستین دوره جایزه معماری قم به همت انجمن صنفی معماران استان قم با هدف شناسایی و تقدیر از برترین آثار معماری و معماری داخلی معماران استان برگزار شد. این رویداد پس از داوری آثار در اردیبهشت 1404 در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، روز 21 اردیبهشت‌ماه با حضور بیش از 500 نفر در سالن بازار شهر قم به کار خود پایان داد
به گزارش قم نیوز،نخستین دوره جایزه معماری قم به همت انجمن صنفی معماران استان قم، با هدف شناسایی، بررسی و تقدیر از برترین آثار معماری و معماری داخلی ساخته‌شده توسط معماران استان قم یا مستقر در استان قم در گستره جغرافیایی ملی و بین‌المللی که از سال ۱۳۹۴ به این سو فرآیند طراحی و ساخت آن‌ها به پایان رسیده است، برگزار گردید.
فراخوان این جایزه در تاریخ 4 فروردین‌ماه 1404 منتشر گردید و فرآیند داوری آثار این جایزه در تاریخ 13 و ۱۴ اردیبهشت‌ماه با حضور هیئت داوران در دو بخش معماری و معماری داخلی در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به انجام رسید و آثار برگزیده توسط داوران انتخاب شدند.
مراسم اختتامیه این رویداد در تاریخ 21 اردیبهشت ماه 1404 در سالن بازار شهر قم، با حضور بیش از 500 نفر از معماران و علاقه‌مندان به معماری و همچنین مسئولان مختلف استان قم از جمله نمایندگان شورای اسلامی شهر قم، مدیران شهرداری کلان‌شهر قم، رئیس و اعضای هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی استان قم و اساتید برجسته دانشگاه برگزار گردید.
در ابتدای این همایش جناب آقای مهندس بشارتی رئیس انجمن صنفی معماران قم و مهندس احمدپویامنش دبیر اجرایی جایزه معماری قم با ارائه توضیحاتی در مورد روند برگزاری این رویداد، به تشریح اهداف و دستاوردهای برگزاری جایزه معماری قم پرداختند.
پس از آن شاهد سخنرانی دو تن از هیئت داوران این جایزه بودیم. جناب آقای کوروش فتحی به نمایندگی از داوران بخش معماری درباره فرآیند داوری این جایزه صحبت کرده و از اهمیت برگزاری این نوع مسابقات برای ارتقای سطح کیفی معماری قم اشاره کردند. ایشان همچنین درمورد اهمیت جایگاه معماران در شهر و تاثیرگذاری ایشان در آینده آن گفتند و در پایان صحبت‌های خود به چند نکته در مورد نحوه‌ی انتخاب آثار برتر این جایزه در بخش معماری نیز اشاره کردند.
دکتر عبدالرضا محسنی دومین سخنران این همایش بودند، رییس هیئت داوران در بخش معماری داخلی با اشاره به تنوع پروژه‌های این بخش به پارامترهای موثر بر انتخاب آثار برتر اشاره کردند.
پس از ایراد سخنرانی داوران و مسئولان همایش، مراسم تجلیل از برندگان جایزه‌ی معماری قم انجام گرفت و ضمن اهدای تندیس جایزه و هدایا به برگزیدگان، از برگزارکنندگان این همایش نیز قدردانی شد. برگزیدگان اولین دوره‌ی جایزه‌ی معماری قم در بخش‌های مختلف به شرح ذیل می‌باشد:
داوران گروه معماری:
حسین شیخ‌زین‌الدین (رئیس گروه داوری)، حامد مظاهریان، کورش فتحی، آزاده شاهچراغی، حمیدرضا رحمانی
داوران گروه معماری داخلی:
عبدالرضا محسنی (رئیس گروه داوری)، رضا نجفیان، آرش مدنی، پروانه صابری، پوران احمدوند، بیتا برنا (داور علی‌البدل)
دبیر اجرایی: احمد پویامنش
برگزیدگان بخش ساختمان‌های عمومی:
در فرآیند ارزیابی آثار ارسالی به بخش فضاهای عمومی، هیأت داوران نخستین جایزه معماری قم با نگاهی موشکافانه، به بررسی پروژه‌هایی پرداختند که در دسته‌بندی‌های فرهنگی، تجاری و اداری قرار می‌گرفتند؛ فضاهایی که برخلاف کاربری‌های خصوصی، به‌طور مستقیم با جامعه و کالبد شهری در تعامل‌اند و نقشی اساسی در شکل‌گیری تصویر ذهنی شهروندان از «شهر» ایفا می‌کنند.
از نگاه داوران، معماری فضای عمومی، تنها خلق یک بنا نیست، بلکه بیانگر کیفیت رابطه‌ی معمار با جامعه، بستر شهری، اقتصاد محلی و فرهنگ زیستی مردم است. در این‌گونه فضاها، هر تصمیم طراحی - از نحوه ورود و گردش در فضا گرفته تا سازماندهی عرصه‌ها، مصالح، نور و مقیاس - در تجربه‌ی کاربران تأثیرگذار است و واجد بار اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی است.
در ارزیابی پروژه‌ها، معیارهایی چون: وضوح عملکردی در پاسخ به نیازهای کاربری، توان ایجاد حس تعلق، ایمنی و دعوت‌کنندگی در فضا، تناسب مقیاس و ریتم با بافت شهری پیرامونی، استفاده هوشمندانه از نور طبیعی، دید و تداوم فضایی و تلاش برای خلق تجربه‌ای معمارانه فراتر از انتظارات معمول، به عنوان شاخص‌های کلیدی مورد توجه قرار گرفتند. این موفقیت‌ها، گام مهمی در مسیر ارتقای کیفیت معماری شهری و ایجاد گفت‌وگویی سازنده میان معماران، کارفرمایان و شهروندان خواهد بود.
اسامی برگزیدگان این بخش به شرح زیر اعلام شد:
- رتبه اول: دیوان - دفتر معماری دازاین (علی خوش‌مهری)
رتبه دوم: ساختمان شورای شهر استان قم - مهندسین مشاور عمارت خورشد (بهروز منصوری)
رتبه سوم: مرکز تحقیقات هواشناسی - مهندسین مشاور ایده و اجرا (علی نعمتی و مسعود نعمتی)
تقدیر داوران: پیاده‌راه ارم - لیلی نیک‌خلق احمدی، محمد یوسفعلی
برگزیدگان بخش طراحی مسکونی (آپارتمانی):
در ارزیابی پروژه‌های بخش آپارتمان‌های مسکونی، هیأت داوران نخستین جایزه معماری قم بر این باور بود که طراحی مسکن جمعی تنها زمانی از مرتبه‌ی ساخت‌وساز روزمره فراتر می‌رود که بتواند به مسائلی چون کیفیت زیست، هویت مکانی، پاسخ‌گویی به الگوهای متنوع خانوادگی، و سازگاری با بافت فرهنگی و اقلیمی توجهی عمیق داشته باشد.
در میان آثار رسیده، پروژه‌هایی مورد توجه قرار گرفتند که با رویکردی مسئولانه و فراتر از الزامات فنی، سعی در ایجاد فضاهایی معنادار برای زندگی داشتند؛ فضاهایی که در آن‌ها «خانه»، نه صرفاً محل اقامت، که بستری برای تجربه‌ی آرامش، تعلق و تعامل اجتماعی تلقی شده است.
از منظر داوری، شاخص‌هایی چون: سازماندهی سنجیده فضاها و عرصه‌بندی متناسب با الگوهای زندگی معاصر، بهره‌مندی خردمندانه از نور طبیعی، تهویه، و گشودگی‌های هدفمند، رعایت اصول حریم خصوصی در درون و بیرون بنا، توجه به مقیاس انسانی، اقلیم بومی و هماهنگی با بافت شهری و جست‌وجوی زبان معمارانه‌ای متین و غیرنمایشی، ملاک ارزیابی و تشخیص آثار برگزیده بودند.
با وجود دریافت پروژه‌هایی شایسته و تأمل‌برانگیز، هیأت داوران در نهایت هیچ‌یک از آثار را حائز شرایط لازم برای دریافت رتبه اول ندانست.
اسامی برگزیدگان این بخش به شرح زیر اعلام شد:
- رتبه اول: در این بخش اثری حائز رتبه اول نشد.
رتبه دوم: آپارتمان اقبال - استودیو معماری سیاق (علیرضا زیبایی‌نژاد)
رتبه سوم: آپارتمان شماره ۱۱ - استودیو معماری سیاق (علیرضا زیبایی‌نژاد)
تقدیر داوران: تراس بام - دفتر معماری فرخان (فهیمه مولایی)
برگزیدگان بخش طراحی مسکونی (ویلایی):
بخش ساختمان های مسکونی ویلایی فرصتی بود برای تأمل در نسبت معماری با طبیعت، و آزمون توانمندی معماران در خلق فضاهایی انسانی، زیست‌پذیر و متناسب با زمینه.
هیأت داوران با رویکردی تحلیلی و مبتنی بر مبانی طراحی معمارانه، پروژه‌ها را بر پایه‌ی شاخص‌هایی چون: تعامل سازنده با اقلیم و بستر طبیعی، سازماندهی فضایی منسجم و پاسخ‌گو به نیازهای معاصر، طراحی مقیاس‌پذیر با احترام به حریم خصوصی، بهره‌گیری هوشمندانه از نور و تهویه و نیز پرهیز از اغراق فرمی و گرایش به زبانی معمارانه، متین و اصیل، مورد ارزیابی قرار داد.
آثاری در این بخش مورد توجه قرار گرفتند که با نگاهی فراتر از الزامات فنی، به خلق تجربه‌ای معنادار از سکونت در بستر طبیعی پرداخته و توانسته‌اند نسبت میان خلوت و اجتماع، درون و بیرون، سنت و نوگرایی را با بیانی معمارانه و سنجیده برقرار سازند.
هیأت داوران ضمن تقدیر از تمامی شرکت‌کنندگان، امید دارد مسیر طراحی ویلا در استان قم، با تکیه بر درک بوم‌محور، نگاه خلاق و رویکردی مسئولانه، به خلق فضاهایی اصیل، آرام و ماندگار بینجامد. آثار برتر این بخش نمایانگر تلاش نسل تازه‌ای از معماران بوده که در پی آفرینش خانه‌هایی هستند برای زیستن و تأمل، نه صرفاً برای اقامت.
اسامی برگزیدگان این بخش به شرح زیر اعلام شد:
- رتبه اول: ویلا راه‌رو - استودیو معماری سیاق (علیرضا زیبایی‌نژاد)
رتبه دوم: حیات فیروزه‌ای - گروه معماری حیات (سجاد خان‌بیگی)
رتبه سوم مشترک: ویلا دِ - دفتر معماری رضا جعفری و همکاران (رضا جعفری) / ویلا صفادشت - خانم زهرا نظری
برگزیدگان بخش معماری داخلی و بازسازی:
در این دوره، بخش معماری داخلی و بازسازی، به‌عنوان عرصه‌ای مهم و مغفول مانده در بهبود کیفیت فضاهای زیستی، مورد توجه ویژه قرار گرفت.
در ارزیابی پروژه‌های این بخش، هیأت داوران بر این باور بود که معماری داخلی و بازسازی، زمانی معنا و ارزش می‌یابد که فراتر از ظاهر فریبنده، بتواند به لایه‌های پنهان تجربه زیستن، درک فضا، و حافظه‌ی مکان پاسخ دهد. آثاری که توانسته‌اند در بستر محدودیت‌های کالبدی و ساختاری، امکان بازتعریف کارکرد، حس تعلق، و کیفیت فضایی را فراهم کنند، مورد توجه ویژه قرار گرفتند.
درک صحیح از بستر و ظرفیت‌های پروژه‌ی موجود، بهبود سازمان فضایی و تجربه‌ی کاربر، خلاقیت در بازآفرینی نور، مصالح و بافت‌ها، استفاده‌ی هوشمندانه از جزئیات و عناصر معمارانه، پرهیز از تزئینات سطحی و اغراق شده و توجه به خلوص و مفاهیم عمیق طراحی داخلی از دیگر موارد مورد توجه داوران بود.
اسامی برگزیدگان این بخش به شرح زیر اعلام شد:
- رتبه اول: کاژه لانژ- استودیو معماری شباهنگ (سروش روغنیان)
رتبه دوم: کافه مازتی - دفتر معماری رضا جعفری و همکاران (رضا جعفری)
رتبه سوم: بخش اداری کارخانه نادر شیمی - استودیو معماری دیماس (علیرضا اربابی و فرزانه زَفْتی)
تقدیر ویژه نورپردازی: فروشگاه ژامک - دفتر معماری بومیم (بهار کمالی)
تقدیر ویژه مرمت و احیا: عمارت بهار - استودیو معماری هیوا (محمد امیدواریان و مهدی جهان‌دوست)
تقدیر نورپردازی: فروشگاه ژامک (بهار کمالی)
تقدیر مرمت و احیا: عمارت بهار (محمد امیدواریان و مهدی جهان‌دوست)
