آوار مشکلات احیای بافت فرسوده بر سر شهر

به گزارش قم نیوز «این ملک به قیمت زمین به فروش می‌رسد» عبارتی است که روی برخی آگهی‌های تبلیغاتی بافت فرسوده نقش بسته تا عاملی برای جلب مشتری بدون توجه به نداشتن استحکام و چهره مخدوش این بناها باشد.

احتمال ریزش دیوارها که ارمغان بافت فرسوده است، زنگ خطری برای بروز خطرات احتمالی در آینده است که گریبانگیر عده‌ای می‌شود و جان و مال آنها را تهدید می‌کند.

تعدد دالان‌ها در معابر از جمله ویژگی‌های مناطق قدیمی و فرسوده است که عرض باریک و سقف کوتاه آنها در زمان بحران مشکلاتی برای ساکنان این مناطق که قصد دور شدن از محل حادثه را دارند، ایجاد می‌کند.

کوچه‌های تنگ و باریک بافت‌های فرسوده امکان امدادرسانی در این مناطق را با مشکلاتی مواجه می‌کند و در شرایط عادی نیز حتی خودروهای جمع‌آوری زباله امکان ورود به این کوچه‌ها را ندارند.

پیشروی سریع بافت فرسوده نسبت به اصلاح

فرسودگی تأسیسات برق در این بافت‌ها از دیگر تهدیدات محسوب می‌شود که احتمال خطرات جانی را افزایش می‌دهد.

آنچه در این میان اهمیت دارد رشد روز افزون بافت فرسوده است یعنی سرعت پیشروی این بافت‌ها نسبت به اصلاح آنها بیشتر است.

حسن بختیاری، نایب رئیس شورای شهر قم با اشاره به اهمیت تحقق اصلاح و احیای بافت فرسوده می‌گوید: بر اساس قوانین 50 درصد عوارض مربوط به ساخت‌وسازهای بافت فرسوده باید از طریق دولت تأمین شود که در طول سال‌های گذشته این اتفاق نیفتاده و 50 درصد شوراها در قالب مصوبات برای شهرداری تکلیف کرده که تخفیفات مربوط به ساخت‌وسازها در محدوده بافت فرسوده را مد نظر قرار دهند تا حرکت‌هایی برای احیای بافت فرسوده شاهد باشیم.

وی معتقد است: برای احیا یا اصلاح بافت فرسوده نیاز است که مجموعه شهرداری و دولت به مردم کمک کرده و انگیزه‌های لازم را برای بهسازی ایجاد کنند.

ایجاد زیرساخت‌های گردشگری در بافت فرسوده

نایب رئیس شورای شهر قم با اشاره به بخش‌هایی از بافت فرسوده که قابلیت و ظرفیت اقتصادی در آن وجود دارد می‌گوید: عمده‌ترین آنها محدوده اطراف حرم حضرت معصومه(س) است که قابلیت ایجاد مراکز اقامتی و مسافرخانه یا هتل را دارد که بحث بهسازی بافت فرسوده در این مکان‌ها در حال انجام است.

وی تصریح می‌کند: در ساخت‌وسازهای بافت فرسوده اصلاح و مقاوم‌سازی پیگیری می‌شود و سعی بر این است که زیرساخت‌های گردشگری ایجاد شود.

بختیاری نبود زمین در محدوده بافت فرسوده را یکی از مشکلات ذکر می‌کند و می‌افزاید: در این محدوده زمین وجود ندارد و با توجه به تغییر فرهنگی که روی داده زیرساخت‌های زندگی برای ساکنان در آن محدوده‌ها تأمین نشده که این امر سبب شده بخش عمده‌ای از ساکنان بومی این محدوده‌ها را ترک کنند.

بخش عمده‌ای از محدوده‌های بافت فرسوده به سکونت اتباع یا افراد با توانمندی پایین تبدیل شده که تهدیداتی در این بخش ایجاد کرده است بنابراین باید به سمتی حرکت کنیم که برنامه‌های محرک توسعه را در محدوده‌های بافت فرسوده برنامه‌ریزی و پیگیری کنیم.

برنامه‌های محرک توسعه در قالب کف‌سازی و جداره‌سازی گذرها

نایب رئیس شورای شهر قم خاطرنشان می‌کند: با مشارکت مجموعه شهرداری، سازمان عمران معصومیه، سازمان بهسازی اطراف حرم و اداره‌کل راه و شهرسازی برنامه‌های خوبی تعریف شده که محرک‌های توسعه در این مناطق است و در برخی از محلات مانند لب چال، میدان میر، بیت النور، گذر قلعه، پامنار، درخت پیر، چهل اختران و... برنامه‌های خوبی در قالب برنامه‌های محرک توسعه شروع شده است.

ایجاد فضاهای سبز و مراکز محله می‌تواند در احیای بافت فرسوده کمک کند. بختیاری می‌گوید: کف‌سازی و جداره‌سازی گذرهای تاریخی و فرهنگی در قالب برنامه‌های محرک توسعه در بخش‌هایی از بافت فرسوده شهر قم اجرا شده یا در حال اجرا است که این بحث در قالب ایجاد محورهای فرهنگی است که می‌توان به محدوده اطراف بیت امام، کوچه عشقعلی، بخش‌هایی از چهارمردان و... که دارای ارزش تاریخی است، اشاره کرد.

بختیاری تملک و بازگشایی مسیرها را مهمترین بحث در اصلاح بافت فرسوده عنوان می‌کند و می‌افزاید: این اقدام پر هزینه است ولی باید با ظرافت انجام شود تا محدوده‌هایی که دارای ارزش تاریخی هستند دچار آسیب نشود.

وی احیا و اصلاح بافت فرسوده شهر قم را از اولویت‌ها و ضرورت‌های اساسی عنوان می‌کند و می‌افزاید: مسؤولان استان، شهرداری و شورا باید به این مباحث بپردازند زیرا این بخش در کانون، قلب و مرکزیت شهر واقع شده و اگر به سمت اصلاح وضعیت این محدوده‌ها حرکتی نشود به سکونتگاه‌های غیر رسمی در دل شهر تبدیل می‌شوند که می‌تواند مخاطرات فرهنگی و اجتماعی زیادی برای شهر ایجاد کند.

نایب رئیس شورای شهر قم افزایش هزینه‌های تملک را از دیگر مشکلات ذکر می‌کند و می‌افزاید: به طور عملی محدودیت منابع در شهرداری وجود دارد و دولت برای بحث تملک اعتبار خاصی در نظر نگرفته است.

نبود ثبات قیمت ملک مانع تملک

وی برخی مشکلات در زمینه تملک بافت فرسوده را مربوط به مالکان عنوان می‌کند و می‌گوید: برخی مالکان در این زمینه همکاری لازم را ندارند البته نبود ثبات قیمت ملک یکی از موضوعاتی است که باید به عنوان موانع تملک و بازگشایی مسیر ذکر شود. این امر سبب شده مردم با نگرانی املاک خود را واگذار کنند و از این نظر پروژه‌های بازگشایی با سرعت کافی انجام نشود. طرح‌هایی وجود دارد که به دلیل وجود مشکل تملک نیمه‌تمام مانده و پیشرفت نکرده است.

ساماندهی سکونتگاه‌های بافت فرسوده از جمله مسائل اساسی است که باید به آن رسیدگی شود به طوری که ساکنان این مناطق اذعان می‌دارند که توان مالی برای بازسازی و مرمت این بافت‌ها را ندارند.

فقدان زمین برای احداث فضای سبز، پارکینگ، مدرسه و مراکز تفریحی در مناطق بافت فرسوده مشکلاتی ایجاد کرده و عمده‌ترین مشکل در این زمینه تملک است که باید مشکلات این بخش کاهش پیدا کند تا گامی به سمت احیای این بافت‌ها برداشته شود.

آنچه واضح است آثار نازیبای بافت فرسوده سبب مخدوش شدن چهره شهر شده که برای شهر قم که پذیرای زائران است شایسته نیست.

انتهای پیام/ 110