حادثه پلاسكو هشداري جدي براي مديران شهري

به گزارش قم نیوز، هرچند حادثه پلاسكو بسيار تلخ و جانكاه مي باشد و جلوه هاي غم انگيزي از كاستي ها را به نمايش گذاشت ولي فرصتي است تا مسئولان و ارگان هاي مربوطه، يكبار ديگر وظايف و رسالت خود دربرابرجان، مال و امنيت شهروندان را مرور كرده و ضمن بازنگري در برخي روش ها، براي مديريت بحران آمادگي هاي خود را دوچندان كنند.

در حادثه تلخ پلاسكو آنچه بيشتر از همه جلوه گر بوده، آتشفشان هاي فداكاري بودند كه براي نجات جان انسان ها، خود را به قلب حادثه رسانده و از ميان دود و آتش گذشته تا جان شهروندان را نجات دهند، ولي سوال افكار عمومي اين است كه چرا بايد چنين حوادثي با اين ابعاد از قبل پيش بيني نشود ؟

مسئولان مديريت شهري قم هشدار دادند: در شهر مقدس قم نيز به دليل قدمت تاريخي، وجود بافت هاي فرسوده و مجتمع هاي تجاري و مسكوني غير استاندارد و قديمي و ناايمن ، امكان وقوع حوادثي مانند پلاسكو دور از انتظار نيست.

مديران شهري قم چه مي گويند؟

سرپرست معاونت معماري و شهرسازي شهرداري قم با بيان اينكه حادثه پلاسكو تلنگري براي مديريت شهري كشور است، گفت:در بافت‌هاي مركزي بسياري از كلانشهرهاي كشور بويژه قم، رخ دادن حوادثي مانند پلاسكوي تهران به خاطر عدم رعايت برخي اصول ايمني دور از دسترس نيست و بايد قبل از هر چيز براي پيشگيري از اين حوادث چاره انديشي شود.

جانقربان افزود: شهر قم بيش يك هزار هكتار بافت فرسوده مصوب با جمعيت بيش از ۲۰۰ هزار تن، و بيش از ۵۰هزار خانوار در هسته مياني شهر مواجه است.

وي گفت: در اين بافت ها با گروه هاي ساختماني تجاري، مسكوني ،توليدي، مذهبي و بافت تاريخي با قدمت بسيار زياد، ريزدانگي و شبكه معابر كم عرض هستند و براي پيشگيري از خطراتي كه هر لحظه در كمين اين بخش است بايد چاره انديشي شود.

سرپرست معاونت معماري و شهرسازي شهرداري قم ادامه داد: بدون ترديد اگر چاره انديشي نشود، اتفاق هاي تلخ، بسيار نزديك است و مشابه آنچه در پيرامون خود مشاهده مي كنيم خداي ناكرده درقم هم اتفاق مي افتد ودر نتيجه امكان تصميم گيري و تصميم سازي نيز نخواهد بود.

همكاري دستگاه ها در ايمن سازي

جانقربان خاطرنشان كرد: احيا، بهسازي و نوسازي بافت هاي ناكارآمد شهري يك امر بين بخشي است كه تنها شهرداري ها امكان مداخله مستقيم دراين بافت ها را ندارند و نيازمند استفاده از خردجمعي و ظرفيت مديريت استان و همچنين انبوه سازان، سازمان نظام مهندسي، راه وشهرسازي، بانك ها و ساير دستگاه هاي سهيم در امر ساختمان مي باشد.

وي ادامه داد: درهسته مركزي بيشترين نگراني شهرداري قم از نوع بهره برداري است و آنچه امروز در پيرامون خود و به موجب آن فرونشست ها، آتش سوزي ها، تخريب هاي نابهنگام كه به صورت طبيعي و مصنوعي مشاهده مي گردد ناشي از تغيير نقش و عملكرد ساختمان ها مي باشد.

سرپرست معاونت معماري و شهرسازي شهرداري قم خاطرنشان كرد: درحالي كه در طراحي، اجرا و نوع بهره برداري، نقش و عملكرد ديگري بر اين ساختمان ها متصور بوده ولي امروز اكثر ساختمان هاي بافت مياني مانند پاساژها، مجتمع تجاري، انبارها، تيمچه ها، و گاهي ساختمان مسكوني كه به توليدي، تجاري و انبار تغيير كاربري داده اند، مورد استفاده قرار مي گيرند.

جانقربان گفت: نوع تغيير شغل، نقش و كاركرد و عملكرد ساختمان با تصرفات مشاعات (سرويس پله ها، پله هاي فرار، دسترسي ها، پله كان ها، بالكن و... ) پاساژها و تبديل نقش طبقات فوقاني به انباري و توليدي كه متاسفانه اكثر مواد آنها اشتعال زا مي باشد، نگراني هايي را براي مديريت شهري و شهروندان ايجاد نموده است.

نقش مديريت ساختمان در كنترل بحران

وي ادامه داد: طبق ماده ۲۲ مقررات ملي ساختمان، نقشه هاي ساختمان ها بايد در محلي در خود ساختمان نگهداري شود و مديريت آن نيز كنترل هاي لازم را بويژه در زمينه سيستم هاي اعلام و اطفا حريق را داشته باشد كه متاسفانه در بيشتر ساختمان ها، اين بخش مديريت را مشاهده نمي كنيم و صرفا با حضور يك نگهبان كه هيچ تجربه لازم و اشرافي به آن ساختمان ندارد كار دنبال مي شود.

سرپرست معاونت معماري و شهرسازي شهرداري قم گفت: هيات امناي مجتمع هاي تجاري و مسكوني وظيفه دوچنداني دارند كه بايد در نحوه استفاده و بهره برداري ساختمان، دقت و كنترل هاي لازم وبيشتري داشته باشند.

جانقربان خاطرنشان كرد: كسبه و ساكنان اينگونه مجتمع هاي تجاري، با انتخاب هيات امنا و هيات مديره ساختمان، مسئوليت خود را متوجه آنها مي كنند كه متاسفانه شاهد هستيم در ساختمان هاي تجاري، هيات امناها و هيات مديره ها به وظايف خود عمل نمي كنند.

وي گفت: به اين منظور ما در دو بخش وظيفه داريم، بررسي ساختمان هاي موجود و واكاوي و بازمهندسي آنها از منظر مديريت بحران، به منظور تنظيم چك ليست كنترلي، و تهيه شناسنامه هاي فني براي ساختمان هاي موجود كه با اهميت تلقي مي شوند.

سرپرست معاونت معماري و شهرسازي شهرداري قم ادامه داد: اين كار بايد با همكاري سازمان نظام مهندسي استان، معاونت خدمات شهري شهرداري، آتش نشاني، مديريت بحران استانداري و ديگر بخش هاي مرتبط صورت گيرد.

آسيب شناسي وضعيت موجود قم

جانقربان گفت: طرحي درحال تهيه است كه آسيب شناسي كاملي از ظرفيت موجود داشته باشيم و سپس با به اطلاع كسبه و هيات امناي اينگونه مجتمع ها، با تمهيدات لازم واستفاده از اهرم هاي اجرايي، نسبت به ارتقاي كيفي ساختمان ها، استحكام بخشي، رفع محدوديت ها دربخش تصرفات غيرقانوني در مشاعات و نصب سيستم هاي اعلام حريق، اقدماتي انجام خواهد شد.

وي خاطرنشان كرد: ضمن اينكه درساخت و سازهاي آينده، بررسي هاي بيشتري به منظور استفاده ازآخرين تكنولوژي هاي ساخت و مصالح مورد مطالعه ،بررسي و استفاده قرار گيرد.

سرپرست معاونت معماري و شهرسازي شهرداري قم ادامه داد: درنوع بهره برداري بيش از پيش بايد مبحث ۲۲ (نوع بهره برداري) كه يكي از الزامات مديريت و ساختمان ونگهداري و كنترل هاي اعلام و اطفاء حريق را لحاظ كند.

جانقربان با اشاره به رعايت الزام ها، گفت: هر شهري براي توسعه نيازمند به يك طرح تفصيلي جامع دارد كه به ميزان افزايش جمعيت و نيازهاي شهروندان در قالب ۱۸ گروه كاربري در طرح هاي توسعه شهري تدوين و بايد توسط مشاوران مورد مطالعه و بررسي قرار گيرد.

وي ادامه داد: اين موارد بايد از سوي دستگاه هاي نظارتي و حاكميتي، بررسي، تصويب و به شهرداري ها جهت اجرا، ابلاغ شود.

الزامات طرح تفصيلي

سرپرست معاونت معماري و شهرسازي شهرداري قم خاطرنشان كرد: اين طرح هاي تفصيلي درافق ۱۰ ساله براي شهرها پيش بيني مي شود.

جانقربان گفت: توسعه شهرها بر اساس الگوي مناسب شهرسازي، شبكه معابر مناسب، زيرساخت هاي شهري، توزيع جمعيت و خدمات مناسب، به كارگيري عملكردهاي چند منظوره و كاربري ها تدوين شده است.

وي ادامه داد:اين طرح ها همچنين درزمينه چگونگي همجواري براي اداره شهر در شرايط اضطراري به منظور كاهش آسيب پذيري شهروندان دربرابر تهديدات، تعيين كاركردهاي چند منظوره شهري، قابليت مديريت شهرها در زمان بحران، تضمين تداوم كاركردهاي ضروري شهروندان در شرايط بحران، پرهيز از وجود عملكردهاي پرخطر در شهر، تدوين شده است.

سرپرست معاونت معماري و شهرسازي شهرداري قم خاطرنشان كرد: بحث جانمايي كاربري ها به دور از ملاحظات سياسي و تنها بر اساس ملاحظه هاي اجتماعي و نيازهاي آينده كه بتواند پاسخگوي افزايش جمعيت باشد نيز بايد مورد توجه جدي قرار گيرد.

جانقربان گفت: طرح هاي توسعه شهري در چهار بخش تامين شبكه، دسترسي هاي مطمئن و راحت به منظور جريان ترافيك، تراكم‌گذاري و پهنه بندي(بارگذاري)، تعريف نوع كاربري ها متناسب با نياز جمعيت يك شهر و تدوين ضوابط مناسب كه بتواند در بخش معماري شهر پاسخگو باشد، عرضه مي شود.

مشخصه هاي اصلي يك ساختمان

وي با اشاره به اينكه هر ساختمان سه مشخصه اصلي شامل طراحي، اجرا و بهره برداري دارد، اظهار داشت: در اين راستا مقررات ملي ساختمان، در مبحث مهم ۲۲ به بحث ساختمان پرداخته كه اين ساختمان در پنج گروه با 'اهميت ويژه'، 'اهميت بسيار زياد'، 'اهميت زياد' و 'اهميت متوسط' و' اهميت كم' گروه بندي و براي هر كدام بايد در بحث طراحي، اجرا و نوع بهره برداري به ميزان درجه اهميت آن، پدافند غيرعامل مد نظر قرار گيرد.

سرپرست معاونت معماري و شهرسازي شهرداري قم خاطرنشان كرد: هر سه بخش، مهمترين اجزا يك ساختمان هستند كه هر كدام به نوعي از يك درجه اهميت بالايي برخوردار مي باشند .

جانقربان ادامه داد: در طراحي مبحث ۲۱ ملي ساختمان ( پدافند غيرعامل) بحث شهرسازي، معماري، سازه، تاسيسات مكانيكي، برقي و ...، بايد مورد توجه طراح مهندس ناظر، معمار و ناظر قرار گرفته و طراحي بر اساس آن صورت گيرد.

وي گفت: به اين منظور مقررات ملي ساختمان كه توسط وزارت راه و شهرسازي تدوين شده به سازمان نظام مهندسي كشور و به تبع آن به استان ها ابلاغ شده و نظام مهندسي هر استان موظف است مباحث ۲۲ گانه را در بحث طراحي و اجرا به كار گيرد.

سرپرست معاونت معماري و شهرسازي شهرداري قم ادامه داد: بنا به وظيفه شهرداري كه متولي صدور پروانه هاي ساختماني مي‌باشد دقت و كنترل زيادي بايد روي نقشه هاي معماري با استفاده از مهندسان خود داشته باشد.

جانقربان گفت: پس از صدور پروانه، وظيفه هركدام از مهندسان ناظر در طول ساختمان شروع مي گردد كه بايد بر اساس اين وظايف، منطبق با نقشه هاي ساختماني كه به تاييد و تصويب شهرداري مي رسد مجريان و مهندسان اقدام كنند.

نقش تغيير كاربري ها در بروز بحران

وي اظهار داشت: آنچه امروز شاهد آن هستيم به خاطر سودجويي و عدم ملاحظه هاي اجتماعي توسط برخي از سازندگان با تهيه نقشه هاي اجرايي كه مغاير با نقشه هاي مصوب و پروانه ساختمان مي باشد، اقداماتي صورت مي گيرد.

سرپرست معاونت معماري و شهرسازي شهرداري قم ادامه داد: در اين راستا هم در سطح افقي و هم در طبقه ها، تخلف هاي ساختماني زيادي شكل مي گيرد كه در بخش شهرسازي و معماري شهر، با تزاحم هايي كه از نظر 'سيما و منظر'، 'خط و آسمان'، 'نوع جانمايي و همجواري ها' و 'افزايش بار به سلسله مراتب معابر' و 'كاهش كيفيت ساختمان' مواجه هستيم.

جانقربان افزود: در بخش طراحي لازم است نوع مصالح، سازه از نظر بتني و فلزي، صنعتي و يا سبك سازي، به صورت مجدد بازمهندسي گردد.

مديرعامل جمعيت هلال احمر استان قم نيز گفت: براي مقابله با حوادث و بحران هاي غيرقابل پيش بيني، بايد در بسياري از ساختمان ها، ساخت و سازها بازنگري شود.

گلفشان ادامه داد: متاسفانه بسياري از ساختمان هاي قديمي قم مساله اطفا حريق، هشدار و مسائل ايمني ديگر در آنها رعايت نشده است.

وي افزود: استفاده از مشاوران آتش نشاني و مجهز كردن ساختمان هاي مسكوني و تجاري به كپسول ها و موادهاي ضد حريق بسيار مهم و تعيين كننده است.

مديرعامل جمعيت هلال احمر استان قم ادامه داد: بايد بسياري از مساجد قم از نظر ايمني مورد بررسي قرار گيرد، شهروندان نيز آموزش هاي كلي درمورد حوادث احتمالي را جدي بگيرند و بر همين اساس جمعيت هلال احمر به صورت رايگان اين آزمايش ها را در اختيار شهروندان قرار مي دهد.

گلفشان خاطرنشان كرد:مسئولان شهرداري نيز بايد نسبت به مجوز ساخت و سازها بسيار جدي بوده و با دقت عمل كنند.

نقطه هاي بحراني قم

وي گفت: بافت هاي فرسوده و بويژه اماكن قديمي مانند بازار قم، از نظر ايمني خطرات زيادي دارد و از سوي ديگر چند پاساژ بزرگ در شهر مقدس قم ايمني لازم را ندارند و اينها همه هشدار دهنده است.

مديرعامل جمعيت هلال احمر استان قم با اشاره به حجم ساخت و سازها در پرديسان قم و كمبود امكانات ايمني، گفت: پرديسان اگر نقص دارد؛ چرا مجوز ساخت اين همه مجتمع را صادر كرده اند؟

گلفشان گفت: بايد ديد چگونه اين مشكل را در پرديسان رفع كنيم، بايد تمهيدات لازم براي بازنگري در ساختمان سازي انديشيده شود.

اين منطقه درحال حاضر ۱۵۰ هزار نفر جمعيت دارد

مديركل پدافند غيرعامل استانداري قم نيز در اين زمينه گفت: در حوزه ساخت و ساز شهري و ساختمان هاي عمومي، رعايت الزامات مطابق با فرآيندهاي پدافتد غيرعامل الزامي است.

مهدي متقيان ادامه داد: لازم است دستگاه هاي مسئول در مديريت شهري مانند شهرداري ها، سازمان راه و شهرسازي، نظام مهندسي و... در خصوص اجرايي كردن الزامات پدافند غيرعامل گام هاي موثري بردارند.

وي گفت: اگر مقررات و الزامات پدافند غيرعامل توسط دستگاه هاي مسئول به درستي رعايت شود، حوادث ناشي از سهل انگاري در بهره برداري هاي ساختماني اعم از مسكوني و تجاري نيز به حداقل مي رسد.

مديركل پدافند غيرعامل استانداري قم گفت: دستگاه هاي اجرايي و دولتي در مورد ساختمان هاي حساس، مهم و حياتي شهر براساس ماده ۲۱۵ برنامه پنجم توسعه و بخش خصوصي نيز بر اساس آيين نامه اجرايي ماده ۲۰۱ برنامه پنجم، مكلف هستند مطالعات پدافند غيرعامل را در مورد اين پروژه ها انجام دهند.

متقيان خاطرنشان كرد: دستگاه هاي دولتي و غيردولتي نيز براي تاييد مطالعات خود به منظور اجرا، روند قانوني را از طريق پدافند غيرعامل پيگيري كنند.

وي خاطرنشان كرد: در اين زمينه تذكرات لازم به دستگاه هاي اجرايي مانند شهرداري، سازمان معدن و تجارت، شهرك هاي صنعتي، جهاد كشاوزي، سازمان راه وشهرسازي و واحدهاي خصوصي فعال در اين حوزه، داده شده و اميد است هشدارها را جدي بگيرند.

مديركل پدافند غيرعامل استانداري قم اظهار داشت: قم يك شهر تاريخي با قدمت بسيار بالاست و تاريخي بودن شهر، خود به خود يك بافت تاريخي و فرسوده و توسعه هايي كه با ضوابط پدافند غيرعامل همگون و سازگار نيست، را برجاي گذاشته است.

متقيان گفت: لازم است در سطح قم به دور از هياهو، جنجال و كار رسانه اي، افراد مسئول و متفكر در حوزه هاي شهرسازي و معماري، ترافيك، مكانيك و عمران با مسئوليت دستگاه اجرايي كميته هايي را تشكيل و موارد بحران زا را به صورد دقيق بررسي و به سمت حل مشكلات گام بردارند.

وي ادامه داد: لازم است در همه حوزه هاي صنعتي و ساخت و ساز عمومي و حتي واحدهاي تجاري بزرگ كه هم اينك در حال ساخت است، ضوابط پدافند غيرعامل و مطالعات پدافند غيرعامل بازنگري كنيم و به اين سمت برويم.

مديركل پدافند غيرعامل استانداري قم افزود: اين نكته قابل توجه است كه بدانيم هزينه هاي ما در مرحله پيشگيري بسيار ناچيز تر از درمان خواهد بود.

مديرعامل سازمان آتش نشاني و خدمات ايمني شهرداري قم نيز گفت: بازار كهنه و پاساژها در مركز شهر قم كمترين امكانات اطفاء حريق را داشته و بسيار ناايمن است و در صورت بروز حادثه، تخريب و تلفات بسياري برجاي خواهد گذاشت.

جعفري با اشاره به رشد سريع بلندمرتبه سازي درقم، گفت: تعداد تجهيزات و نيروهاي متخصص در سازمان آتش نشاني قم بايد هرچه بيشتر متناسب با اين سازه ها افزايش يابد.

وي خاطرنشان كرد: بلندترين آپارتمان در قم ۲۲ طبقه و عميق ترين ساختمان ،پاركينگ زائر با ۵ طبقه منفي است،در پاركينگ زائر سيستم هاي اعلام حريق نصب شده است؛ اما همچنان بايد براي ورود خودروهاي امدادي تسهيلات لازم فراهم شود، زيرا در صورت بروز حادثه آتش سوزي، اتفاقات ناگواري رخ مي دهد.

مديرعامل سازمان آتش نشاني و خدمات ايمني شهرداري قم اظهار داشت: سازمان آتش نشاني در سالهاي گذشته بسيار مظلوم و به لحاظ تجهيزات، امكانات و نيروي متخصص در مضيقه شديدي بود، اما خوشبختانه در حال حاضر ساخت ۱۲ ايستگاه جديد آتش نشاني به اتمام رسيده و تجهيزات آن نيز به زودي تهيه و مستقر خواهد شد.

جعفري با بيان اينكه شهر مقدس قم تنها كلانشهري است كه به لحاظ تعداد ايستگاههاي آتش نشاني به استانداردهاي بين المللي رسيده است، از واگذاري زمين در بلوار پيامبراعظم(ص) به مساحت ۸ هزار مترمربع براي راه اندازي ايستگاه مادر آتش نشاني خبر داد.

وي خاطرنشان كرد: در سه سال گذشته ۴۰۰ لباس ضد حريق و ۶۰ خودروي عملياتي تهيه و امكانات و تجهيزات بروزرساني شده است.

مديرعامل سازمان آتش نشاني و خدمات ايمني شهرداري قم با اشاره به اهميت آموزش و پيشگيري از حوادث براي اقشار مختلف شهروندان، گفت: شهروندان بايد براي مقابله با هر نوع حوادث به ويژه حريق كاملا آماده بوده و ساختمان ها به تجهيزات اعلام و اطفاء حريق مجهز باشند.

جعفري گفت: بدون آموزش شهروندان هيچ كدام ازتجهيزات كارآيي لازم را ندارند و دراين جهت رسانه ها نيز نقش مهم و موثري برعهده دارند.

وي ادامه داد: شهرك هاي صنعتي بر اساس قانون بايد نسبت به ايمن سازي و راه اندازي ايستگاه آتش نشاني با تجهيزات لازم و نيروهاي متخصص اقدام كند، اما شاهد هستيم كه شهرك شكوهيه فقط داراي يك ايستگاه آتش نشاني ضعيف با چهار نفر نيرو در هر شيفت است.

مديرعامل سازمان آتش نشاني و خدمات ايمني شهرداري قم گفت: در حادثه آتش سوزي اخير اگر به موقع در محل حضور نداشتيم، شايد نيمي از شهرك شكوهيه از ميان رفته بود.

عباس ذاكريان سخنگوي شوراي اسلامي شهر قم نيز در اين زمينه، گفت: حادثه پلاسكو زنگ خطري براي همه مسئولان بود كه مساله ايمني را جدي بگيرند و بدانند كه اين گونه حادثه ها در كمين همه ساختمان هاي شهر به ويژه ساختمان هاي قديمي وجود دارد، از اين رو در راستاي پيشگيري از وقوع رويدادهاي ناگوار گام بردارند.

وي ادامه داد: متاسفانه مصوبه صدور گواهي ايمني براي واحدهاي صنفي كه ۲.۵ سال پيش به تصويب شوراي اسلامي شهر قم رسيده، هنوز عملياتي نشده است.

سخنگوي شوراي اسلامي شهر قم گفت: اميد است اين مصوبه عملياتي شود كه گام موثر و مهمي در ارتقاي سطح ايمني واحدهاي صنفي خواهد بود.

ذاكريان همچنين بر لزوم توجه به ايمني در ساختمان ها و مجتمع هاي مسكوني تاكيد و اعلام كرد: آموزش مسائل ايمني به صورت رايگان به متقاضيان ارائه مي شود.

حسن بختياري رئيس شوراي اسلامي استان قم با اشاره واقعه تلخ و ناگوار تخريب ساختمان پلاسكو در تهران، گفت: اين حادثه نه تنها براي همه كساني كه در اين بخش مشغول خدمتگذاري هستند، بلكه براي همه شهروندان از نظر رعايت مسائل ايمني هشداري جدي بود.

وي ادامه داد: تا زماني كه امر مديريت يكپارچه و واحد مديريت شهري محقق نشود، بايد همواره انتظار وقوع چنين حوادثي را در حوزه مديريت شهري داشته باشيم.

رئيس شوراي اسلامي استان قم گفت: مجموعه كساني كه در سطوح مختلف نظام اسلامي اقدام به سياستگذاري و تصميم گيري مي‌كنند، نيز بايد نگاه ويژه اي به موضوع ايمني و امنيت در حوزه مديريت شهري داشته باشند.

حسن بختياري افزود: ايمن سازي با حرف و كلام عملياتي نمي شود، بلكه نيازمند يك بستر ويژه است، و تا زماني كه بحث مديريت واحد شهري اتفاق نيفتد نبايد انتظار تكرار نشدن حوادثي مانند ريزش ساختمان پلاسكو را داشته باشيم.

انتهای پیام/135