حسن ظن به خدا عامل آرامش و امید است

به گزارش قم نیوز یکی از صفات پسندیده، در تعامل انسان‌ها با یکدیگر، مثبت اندیشی و حسن ظن است، معمولاً نگاه انسان‌ها به یکدیگر یا نگاه انسان‌ها به زندگی متفاوت است، عده‌ای بسیار خوشبین و مثبت نگر هستند، بعضی هم بسیار ناامید، مأیوس و همیشه سوءظن دارند.

بر اساس آموزه‌های دینی، تعامل و رابطه انسان‌ها با یکدیگر و تعامل انسان‌ها با خدا باید بر اساس خوش بینی و مثبت نگری باشد و از گمان بد و سو ظن به خدا و مردم پرهیز گردد، چرا که در سوره حجرات آیه ۱۲ می‌فرماید: «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کثِیرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ» ای کسانی که ایمان آوردید از بسیاری از گمان‌ها بپرهیزید، چرا که بعضی از گمان‌ها گناه است. حسن ظن و خوش گمانی در دو حوزه باید مورد توجه دقیق قرار بگیرد.

بر طبق آیات و روایات، در حوزه ارتباطی انسان با دیگران، اصل اوّلی بر حسن ظن و خوش گمانی است مگر اینکه در جامعه ایمان و درستکاری رخت بر بندد و افراد بدنبال منافع شخصی و دنیوی باشند، ارزش‌های اخلاقی از بین رفته باشد.

در چنین جامعه‌ای برقراری ارتباط با غیرمؤمنان نباید بر اساس ساده اندیشی و خوش گمانی باشد، به همین جهت قرآن فرمود: بعضی از گمان‌های بد، گناه است، معلوم می‌شود بعضی از بدگمانی‌ها نسبت به بعضی از افراد گناه نیست؛ اما در حوزه ارتباطی انسان با خدا، باید مطلقاً حسن ظن و خوش گمانی حاکم باشد، برای اینکه خداوند اگر وعده‌ای بدهد وعده‌اش تخلف ناپذیر است، اگر کاری را بخواهد، برای خود نمی‌خواهد، او خیر و نفع بندگانش را می‌خواهد و هیچ سود و زیانی متوجه او نیست لذا در قرآن از بدگمانی برخی بندگان به خدای متعال به شدت انتقاد شده است.

خداوند در سوره فتح آیه ۶ می‌فرماید: «وَیعَذِّبَ الْمُنَافِقِینَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْمُشْرِکینَ وَالْمُشْرِکاتِ الظَّانِّینَ بِاللَّهِ ظَنَّ السَّوْءِ ۚ عَلَیهِمْ دَائِرَةُ السَّوْءِ ۖ وَغَضِبَ اللَّهُ عَلَیهِمْ وَلَعَنَهُمْ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَهَنَّمَ ۖ وَسَاءَتْ مَصِیرًا» خداوند مردان و زنان منافق و مردان و زنان مشرک راکه به خدا، گمان بد می‌برند مجازات می‌کند و حوادث سو را تنها بر دور خودشان حلقه می‌زند خداوند آن‌ها را غضب کرده و آن‌ها را مورد لعن قرار داده و جهنم را برای آنان آماده کرده و چه بد سر انجامی در انتظار آن‌ها است.

در این آیه مجازات بدگمانی به خدا، خشم و غضب و لعنت الهی، عذاب در جهنم، سرنوشت بسیار بد در نظر گرفته شده است لذا پیامبر اکرم (ص) فرمود: قسم به خدا خیر دنیا و آخرت به مؤمنی عطا نمی‌شود مگر به واسطه حسن ظن به خدا و هیچ مؤمنی عذاب نمی‌شود مگر بواسطه بدبینی به خدا و ناامیدی از او، زیرا خداوند کریمی است که همه خوبی‌ها به دست اوست و او از اینکه بخواهد، بنده مؤمنی که به او حسن ظن دارد، عذاب کند، شرم دارد، پس به خدا خوش گمان باشید.

خوش گمانی به خدا این است که به کسی جز او امید نداشته باشی و تنها او را اجابت کننده دعاها و درخواست‌ها بدانی، تنها از او آمرزش بطلبی و او را کفایت در هر کاری بدانی و به نصرت او باور داشته باشی و او را توبه پذیر، قبول کننده اعمال، پاداش دهنده نیکی‌ها و.... بدانی.

آثار و نتایج حسن ظن به خدا بسیار فراوان است که مهم‌ترین آنها آسایش و آرامش دل، از بین رفتن غم و اندوه، امید به زندگی، گره گشایی کارها، جبران شکست‌ها و ناکامی‌ها، پرهیز از شکوه و شکایت و سستی در کارها، جلب محبت خدا و بندگان، امید به لطف و کرم و بخشش خدا و پوشاندن نقص و عیب افعال و اعمال از سوی خدا و..... خلاصه اینکه حسن ظن به خدا قلعه و دژ محکمی است که انسان در پناه او محفوظ است.

* استاد حوزه علمیه قم
انتهای پیام / 137