عدالت در سلامت، شعر یا هدفی دست یافتنی؟

به گزارش قم نیوز، این روز‌ها در عبور و مرور از سطح شهر، چیزی که توجه همه را به خود جلب می‌کند بنر‌ها و تابلو‌هایی است با این مضمون: «عدالت در سلامت»

از فروردین امسال بود که کم کم سر و کله ماموران سرشماری مرکز بهداشت استان قم درب منازل شهروندان قمی پیدا شد، سرشماری‌ای که به موجب طرحی با عنوان تحول نظام سلامت در حال اجراست و با هدف استفاده از این آمار در مسائل بهداشتی و سلامت جامعه انجام می‌شود.

معضلات بهداشتی و درمانی همیشه یکی از دغدغه‌های اصلی مردم به خصوص قشر ضعیف جامعه بوده است، هزینه‌های سرسام آمور درمان و دارو به خصوص بیماری‌های صعب العلاج همواره کام تلخ بیماران را تلخ‌تر و رنج تحمل بیماری را برای آن‌ها سخت‌تر کرده است و حالا با اجرایی شدن طرح تحول نظام سلامت شاید کورسوی امیدی در انتهای دل این افراد روشن شود و سرشماری مرکز بهداشت قم گام نخست برای رسیدن به این بارقه امید است.

طرح تحول نظام سلامت
طرح تحول نظام سلامت پس از ابلاغ سیاست‌های کلی از سوی مقام معظم رهبری در دستور کار وزارت بهداشت قرار گرفت و از ۱۵ اردیبهشت ماه سال ۹۳ اجرای آن کلید خورد. در این راستا ۸ بسته خدمتی سلامت (کاهش میزان پرداختی بیماران بستری در بیمارستان‌های علوم پزشکی، حمایت از ماندگاری پزشکان در بیمارستان‌های مناطق محروم، حضور پزشکان متخصص مقیم، ارتقای کیفیت خدمات ویزیت، ارتقای کیفیت هتلینگ، ترویج زایمان طبیعی، نظارت بر حسن اجرای برنامه‌های تحول سلامت، تعرفه گذاری خدمات سلامت و تکمیل حلقه حفاظتی مردم در مقابل هزینه‌های سلامت) جهت اهداف حوزه سلامت و تحقق اهداف سیاست‌های ابلاغی ارائه شد.

اولین گام از برنامه تحول نظام سلامت و با توجه به سیاست‌های تدوین شده، روستاییان، عشایر و ساکنان شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر (دارای دفترچه بیمه روستایی) و سایر افرادی که از طریق نظام ارجاع به بیمارستان‌های مشمول برنامه بودند ۳ درصد از هزینه خدمات را پرداخت ‌کردند. همچنین تدوین کتاب ارزش گذاری نسبی خدمات درمانی که در بیست سال گذشته به دلیل ثابت ماندن تعرفه‌های خدمات درمانی با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده بود، در دستور کار برنامه طرح تحول قرار گرفت و کاهش پرداخت از جیب مردم نیز به طور جدی در این طرح دنبال شد.

طرح تحول نظام سلامت در قم
شهر قم به عنوان عامل ارتباطی ۱۸ استان کشور و به دلیل وجود بارگاه ملکوتی حضرت معصومه (س) و مسجد مقدس جمکران و وجود حوزه علمیه و مراکز علمی- پژوهشی همواره پذیرای مهاجرین، زائرین و طلابی از کشورهای مختلف جهان می‌باشد که این امر ضرورت خدمت رسانی هر چه بیشتر و بهتر را برای متولیان امر سلامت استان دو چندان نموده است.

رئیس مرکز بهداشت قم در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم، با اشاره به اینکه شهر قم با ۲۱ مرکز بهداشتی درمانی و ۴۶ پایگاه بهداشت پاسخگوی نیازهای تامین و ارائه کامل خدمات سلامت به همه مردم شریف قم نبوده است اظهار داشت: در این طرح مراکز بهداشتی درمانی فعلی به «مراکز سلامت جامعه» و پایگاه‌های بهداشتی به «پایگاه سلامت» ارتقاء یافته و ضمن افزایش ارائه خدمات سلامت، تعداد این مراکز به ۴۱ مرکز و پایگاهای سلامت به ۱۲۸ پایگاه افزایش می‌یابد که طی آن دسترسی همشهریان به خدمات اولیه سلامت به نحو چشمگیری تسهیل خواهد شد.

آقا رضایی ضمن بیان این مطلب که مراکز بهداشتی درمانی فعلی را به «مراکز سلامت جامعه» و پایگاه‌های بهداشتی را به «پایگاه سلامت» تبدیل خواهد شد افزود: همچنین از طریق این مراکز و پایگاه‌ها مردم می‌توانند به خدماتی همچون خودمراقبتی در محل عبادت، زندگی، کار، تحصیل، تفریح خدمات تشخیصی و شناسایی زودهنگام عوامل خطر و بیماری‌ها، خدمات ارزیابی، تشخیص و شروع درمان بیماری‌های مزمن و بیماری‌های شایع و فصلی، خدمات مراقبت از سلامت مادران باردار و شیرده، کودک و نوجوان، جوان، می‌انسال و سالمند، خدمات مشاوره و مراقبت روان‌شناختی از جمعیت تحت پوشش، خدمات مشاوره و مراقبت از تغذیه سالم و فعالیت بدنی و خدمات مشاوره و مراقبت اجتماعی دست پیدا کنند.

وی با اشاره به اینکه در این طرح به ازای هر ۴۰۰۰ نفر جمعیت ساکن شهر قم یک نفر مراقب سلامت تعریف گردیده که این افراد در نزدیک‌ترین واحد سلامت به محل سکونت خانواده یعنی پایگاه سلامت مستقر هستند گفت: در این طرح در صورت عدم مراجعه فرد در موعد مقرر، کار‌شناس مراقب سلامت به منظور جلوگیری از بروز هرگونه وقفه در ارائه خدمات اقدام به پیگیری تلفنی نموده و یا حسب ضرورت به درب منزل مراجعه می‌نمایند و همچنین در این طرح به مخاطرات پیشگفت نگاه ویژه‌ای گردیده است، از جمله آن می‌توان به مراقبت‌های تغذیه، سلامت روان، پیشگیری از بیماریهای واگیر وکنترل عوارض بیماریهای مزمن و غیرواگیر اشاره نمود.

آقا رضایی از جمله شاخص‌هایی را که با اجرای طرح تحول نظام سلامت در حوزه بهداشت استان قم ارتقاء خواهد یافت؛ شامل این موارد دانست:
• کاهش مرگ و میر مادر و کودک با بهره‌مندی رایگان از خدمات بهداشت مادر و کودک
• بهبود وضعیت سوءتغذیه در گروه‌های هدف شامل کودکان، دانش آموزان، دختران، مادران باردار و سالمندان از طریق ارائه خدمات مشاوره و مراقبت از رژیم غذایی
• پیشگیری از بیماری‌های واگیر و مشکلات اولویت دار از جمله بیماری‌های رفتاری و سل با خدمات رسانی بهداشتی
• پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیر واگیر از جمله بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت، چربی و فشارخون بالا
• بهبود وضعیت سلامت روان از طریق مشاوره و درمان
• کنترل آسیب‌های اجتماعی از جمله اعتیاد و رفتارهای پرخطر با بهره‌مندی رایگان از خدمات سلامت اجتماعی

میزان رضایت مردم از طرح تحول نظام سلامت
در گذشته ۳۸ درصد از هزینه بستری بیماران توسط مردم پرداخت می‌شد که با اجرای طرح تحول نظام سلامت این میزان به حدود پنج درصد کاهش یافته است، این آمار را موهبتی، معاون وزارت بهداشت مطرح کرده و گفته است: مراجعه به مراکز خدمات دهی خارج از بیمارستان برای تهیه تجهیزات درمانی و دارو از ۱۰۰ درصد به حدود چهار درصد تقلیل یافته است.

دکتر ابوالفضل ایرانی‌خواه، رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان قم نیز در این زمینه عنوان کرد: با وجود اینکه این طرح در گام‌های ابتدایی خود قرار دارد، ولی نظرات مردم، منتقدان و مسئولان کشور حاکی از اثرگذاری و موفقیت آن تا کنون است.

وی ادامه داد: حمایت و تایید رهبر انقلاب اسلامی از اجرای این طرح، مهر تاییدی بر عملکرد متولیان بخش درمان کشور است و این افتخاری برای مجموعه است تا بتوانند با جدیت مراحل دیگر طرح تحول سلامت را اجرایی کنند.

محاسن طرح تحول سلامت
از جمله محاسن طرح می‌توان به ارتقای کیفیت خدمات سلامت در مناطق کمتر توسعه یافته و افزایش دسترسی مردم به خدمات و مراقبت‌های سلامت، حضور دائم پزشکان متخصص در بیمارستان‌های وابسته به وزارت بهداشت و ارائه به موقع ۲۴ ساعت خدمات درمانی در بیمارستان‌ها ی تابعه دانشگاه‌ها، ارتقای ویزیت و ماندگاری پزشکان در بخش دولتی و ارتقا انگیزه ارائه دهنگان خدمات، حفاظت مالی از بیماران نیازمند در برابر هزینه‌های کمر شکن سلامت و همچنین کاهش میزان سزارین مادران باردار و رایگان شدن زایمان طبیعی نام برد، عواملی که در صورت اجرایی شدن کامل آن‌ها هر کدام نقش شایانی را در ارتقا سلامت و درمان در جامعه ایفا خواهد کرد.

کاستی‌ها و نواقص طرح
یک از بزرگ‌ترین مشکلات برسر راه اجرای طرح تحول نظام سلامت این است که نیروی انسانی درمانی مورد نیاز به خصوص نیروی پرستار، آزمایشگاهی و خدمات پاراکلینیکی اجرای طرح پیش بینی نشده است، که افزایش شیفت کاری این افراد را دربردارد و از کادر درمانی تنها به کادر پزشکان توجه شده است که اعتراض دیگر اعضای کادر درمانی را دربرداشته است.

رضا جعفری رئیس هیئت مدیره نظام پرستاری استان قم درهمین زمینه با اشاره به اینکه طرح در حال اجراست گفت: «تا طرح تحول نظام سلامت به طور کامل اجرایی نشود نمی‌توان راجب رضایت یا نارضایتی پرستاران صحبت کرد.»

از دیگر کاستی‌های این طرح می‌توان به افزایش توقع و انتظارات مردم، عدم پیش بینی زیرساختهای اجرای طرح تحول و عدم توجه به آموزش مردم و بیماران در بسته طرح تحول نظام سلامت اشاره کرد.

همچنین در این طرح به اهمیت پیشگیری و بهداشت توجه نشده است و منابع مالی صرفا در بخش درمان هزینه می‌گردد و تامین اعتبار برای بیمارستان‌های تحت پوشش وزارت بهداشت صورت گرفته و بیمارستان‌های دیگر مانند تامین اجتماعی، نیروهای مسلح، خیریه و بخش خصوصی را شامل نمی‌شود.

حالا با اجرایی شدن سرشماری طرح تحول نظام سلامت این سوال مطرح می‌شود یا این نواقص خللی در انجام طرح ایجان خواهد کرد؟ و یا اینکه آیا شعار «عدالت در سلامت» به مرحله عمل درخواهد آمد؟ یا مانند برخی از طرح‌های اجرایی دیگر در حد شعار باقی مانده و جوان مرگ می‌شود؟ و سوال دیگر اینکه این طرح دل کادر درمان و مردم را توامان به دست خواهدآورد ؟؟ سوال‌هایی که برای دریافت پاسخش باید صبر کرد و منتظر دیدین نتایج این طرح بود.

انتهای پیام/ 130